বাংলাদেশৰ 'ফেইথ হিলাৰ'ৰ স্ক্ৰীপ্টেড ভিডিঅ'ক ভুৱা সাম্প্ৰদায়িক ৰহণ দিয়া হৈছে

দাবী কি?

ছ’চিয়েল মিডিয়াত প্ৰচাৰিত এটা ভিডিঅ’ত দেখা গৈছে যে ইছলামিক টুপী পিন্ধা এজন ‘হিলাৰ’য়ে ৰোগ নিৰাময়ৰ নামত এগৰাকী মহিলাক অনুচিতভাৱে স্পৰ্শ কৰিছে। ফুটেজটোত পুৰুষজনে বিভিন্ন ৰোগৰ বাবে আপাত দৃষ্টিত তেওঁৰ সহায় বিচৰা মহিলাসকলৰ সৈতে শাৰীৰিক সংস্পৰ্শলৈ অহা দেখা গৈছে।

এক্সত (পূৰ্বৰ টুইটাৰ) এটা পোষ্টত ভিডিঅ'টো শ্বেয়াৰ কৰা হৈছিল আৰু কেপচন আছিল, (হিন্দীৰ পৰা অনুবাদ কৰা হৈছে) "বজাৰত এজন নতুন মোল্লা। মহিলাৰ পেট, পিঠি আৰু পিঠিৰ চিকিৎসা কৰে; দৈনিক হাজাৰ হাজাৰ লোকে তেওঁক লগ কৰে।"

ভুল তথ্য বিয়পোৱাৰ বাবে পৰিচিত আন এটা একাউণ্ট 'মিষ্টাৰ সিনহা'ই এক্সত ভিডিঅ'টো শ্বেয়াৰ কৰি কেপচন দিছিল: "এয়া কেনেকুৱা মূৰ্খামি? মই এই মহিলাসকলক এনে প্ৰৱঞ্চনালৈ যোৱাৰ বাবে দোষ দিওঁ... আৰু ইয়াৰ পাছত যদি কিবা গণ্ডগোল হয়, তেন্তে সকলোৱে চৰকাৰক দোষ দিব।" এই পোষ্টবোৰে সামূহিকভাৱে ৪৮ লাখতকৈ অধিক ভিউ লাভ কৰিছিল। পোষ্টবোৰৰ আৰ্কাইভ কৰা সংস্কৰণ ইয়াত আৰু ইয়াত উপলব্ধ।

ভিডিঅ’টোত এজন ফেইথ হিলাৰে এগৰাকী মহিলাক হাৰাশাস্তি কৰা দেখা গৈছে বুলি দাবী কৰা এক্স পোষ্ট। (উৎস: X/লজিকেলী ফেক্টছৰ দ্বাৰা পৰিৱৰ্তিত)

কিন্তু আমাৰ তদন্তত প্ৰকাশ পাইছে যে এই ভিডিঅ’টো ভুৱা আৰু সাম্প্ৰদায়িকভাৱে বিভাজনকাৰী দাবীৰে শ্বেয়াৰ কৰা হৈছে।

সত্য কি?

ভিডিঅ'টোৰ কীফ্ৰেম ব্যৱহাৰ কৰি ৰিভাৰ্ছ ইমেজ চাৰ্চ কৰাত আমি ২০২৪ চনৰ ৩০ জানুৱাৰীত 'পিছ টিভিৰ বিদি' নামৰ এটা ফেচবুক পেজত আপলোড কৰা ভিডিঅ'টোৰ এটা দীঘলীয়া সংস্কৰণ বিচাৰি পালোঁ। ক্লিপটোৰ সৈতে শ্বেয়াৰ কৰা কেপচনটোত লিখা আছিল: "মাৱা ৰাগী পীৰৰ চিকিৎসাৰ ভাইৰেল ভিডিঅ'।"

এই ১৩ মিনিটৰ ভিডিঅ'টো চোৱাৰ লগে লগে আমি শেষত বাংলা ভাষাত এটা ডিচক্লেইমাৰ আৱিষ্কাৰ কৰিলোঁ, য'ত লিখা আছিল: "এনে বাবাৰ পৰা নিজকে ৰক্ষা কৰাটো আমাৰ আৰু আপোনাৰ দায়িত্ব। পিচ টিভিৰ দ্বাৰা পৰিচালিত।" ইয়াৰ পৰা বুজা যায় যে ভিডিঅ’টো স্ক্ৰীপ্টেড হয় আৰু ইয়াত কোনো প্ৰকৃত কাণ্ডৰ চিত্ৰণ কৰা হোৱা নাই।

ভিডিঅ'টোৰ শেষত বাংলা ভাষাত দিয়া ডিচক্লেইমাৰ। (উৎস: পিছ টিভি বিডি/ফেচবুক)

পিছ টিভি বিডি ফেচবুক পেজ (ইয়াত আৰ্কাইভ কৰা হৈছে)ৰ অধিক তদন্তত বিভিন্ন ধৰ্মীয় বিষয়ক সম্বোধন কৰা অসংখ্য ভিডিঅ’ৰ সন্ধান পোৱা গ'ল। এই ভিডিঅ’টোত দেখা অভিনেতাসকলৰ ভিতৰত ‘হিলাৰ’ আৰু ৰঙা পোছাক পৰিহিত এজন সহায়কক পেজটোৰ আন ভিডিঅ’বোৰত (ইয়াত আৰু ইয়াত আৰ্কাইভ কৰা) বিভিন্ন চৰিত্ৰত অভিনয় কৰি দেখা গৈছে।

ফেচবুক পেজত আন আন ভিডিঅ’তো দেখা যায় একেই অভিনেতা। (উৎস: পিছ টিভি বিডি/ফেচবুক)

পিছ টিভি বিডিৰ ফেচবুক পেজটোৱে আন দুটা ইউটিউব চেনেলৰ সৈতেও লিংক কৰে: Mahc Drama Tv আৰু Al Aksa Tv, দুয়োটাতে একেধৰণৰ বিষয়বস্তু আছে। এই চেনেলসমূহৰ 'বিষয়' পৃষ্ঠাত ইয়াক "বাংলাদেশৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ ইছলামিক বিষয়বস্তু আৰু প্ৰযোজক সংস্থা" বুলি বৰ্ণনা কৰা হৈছে, ইছলামিক বিষয়, সাক্ষাৎকাৰ, শিক্ষামূলক অনুষ্ঠান, বাতৰি, চুটি ছবি, ইছলামিক নাটক, আৰু বহুতো বিষয়ৰ বিষয়বস্তু প্ৰস্তুত কৰে।

এই প্ৰমাণে নিশ্চিত কৰে যে ভিডিঅ’টো স্ক্ৰীপ্টেড হয় আৰু ইয়াত কোনো ‘মুছলমান ফেইথ হিলাৰ'য়ে এক মহিলাক হাৰাশাস্তি কৰা দেখা নাযায়।

সিদ্ধান্ত

ভাইৰেল ভিডিঅ’টো বাংলাদেশৰ এটা শিক্ষামূলক চেনেলৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত স্ক্ৰীপ্টেড প্ৰডাকচন হয়, যাৰ প্ৰমাণ শেষত দিয়া ডিচক্লেইমাৰে দিছে। ইয়াক ছ’চিয়েল মিডিয়াত ভুৱা আৰু সাম্প্ৰদায়িক অভিযোগ উত্থাপন কৰি শ্বেয়াৰ কৰা হৈছে।

(অনুবাদ: অনুৰাগ বৰুৱা)