ಪೇಜರ್ ಸ್ಫೋಟಗಳ ನಂತರ ಲೆಬನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಇಸ್ರೇಲ್ ದಾಳಿ ಎಂದು ಹಳೆಯ ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ

ಹೇಳಿಕೆ ಏನು?

ಚಲಿಸುವ ವಾಹನದಿಂದ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾದ ಸ್ಫೋಟದ ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ಇಸ್ರೇಲ್ ಲೆಬನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಜ್ಬೊಲ್ಲಾ ಗುರಿಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಮಂಗಳವಾರ, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೭ ರಂದು ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಹೆಲ್ಡ್ ಪೇಜರ್‌ಗಳು ಸ್ಫೋಟಗೊಂಡ ನಂತರ ಒಂಬತ್ತು ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು ಮತ್ತು ೨,೭೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಗಾಯಗೊಂಡ ಒಂದು ದಿನದ ನಂತರ ಈ ದಾಳಿ ನಡೆದಿದೆ ಎಂದು ಪೋಷ್ಟ್ ಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ. 

ಎಕ್ಸ್ (ಹಿಂದೆ ಟ್ವಿಟ್ಟರ್) ಬಳಕೆದಾರರು ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ, "ಬ್ರೇಕಿಂಗ್: ಇಸ್ರೇಲಿ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳು ಲೆಬನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಜ್ಬೊಲ್ಲಾ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಹೊಡೆಯುವ ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿಯ ಅಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತವೆ. ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳು ಮತ್ತು ರೇಡಿಯೊಗಳು, ಇದೀಗ ಲೆಬನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲವೂ ಸ್ಫೋಟಗೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ." ಪೋಷ್ಟ್ ೩,೨೦೦ ಇಷ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ೭೨೨ ರಿಟ್ವೀಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಪೋಷ್ಟ್‌ಗಳ ಆರ್ಕೈವ್ ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.

ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೋದೊಂದಿಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಪೋಷ್ಟ್‌ನ ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ಶಾಟ್. (ಮೂಲ: ಎಕ್ಸ್/ಲಾಜಿಕಲಿ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ಸ್‌ನಿಂದ ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ)

ಇಸ್ರೇಲ್ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ ಬೆಂಬಲಿತ ಉಗ್ರಗಾಮಿ ಗುಂಪಿನ ನಡುವಿನ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯ ನಡುವೆ ಈ ಹೇಳಿಕೆ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಹೆಜ್ಬೊಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ಲೆಬನಾನ್ ಸರ್ಕಾರವು ಇಸ್ರೇಲ್ ದಾಳಿಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿದೆ. 

ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೮, ೨೦೨೪ ರಂದು ದಕ್ಷಿಣ ಲೆಬನಾನ್‌ನ ಜಬಿನ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೆಜ್ಬೊಲ್ಲಾಹ್‌ಗೆ ಸೇರಿದ ಹಲವಾರು ಮಿಲಿಟರಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಇಸ್ರೇಲ್ ಬಾಂಬ್ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಯುಎಸ್ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಅನುದಾನಿತ ಅರೇಬಿಕ್ ಭಾಷೆಯ ಉಪಗ್ರಹ ಟಿವಿ ಚಾನೆಲ್ ಅಲ್ಹುರ್ರಾ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.

ಆದರೆ, ಈ ವೀಡಿಯೋ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೪ ರದ್ದು ಮತ್ತು ಲೆಬನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಪೇಜರ್ ಸ್ಫೋಟಗಳಿಗಿಂತ  ಹಿಂದಿನದು.

ವಾಸ್ತವಾಂಶಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ

ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಹುಡುಕಾಟದ ಮೂಲಕ, ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯, ೨೦೨೪ ರಂದು ಅಲ್ ಹದತ್ (ಇಲ್ಲಿ ಆರ್ಕೈವ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ) ಹೆಸರಿನ ಸೌದಿ ಸುದ್ದಿ ವಾಹಿನಿಯು ಯೂಟ್ಯೂಬ್‌ನಲ್ಲಿ ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ನಾವು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಅದರ ಶೀರ್ಷಿಕೆ: "ಹೊಸ ತುಣುಕನ್ನು ಇಸ್ರೇಲ್ ಲೆಬನಾನ್‌ನ ಸಿಡಾನ್ ಬಳಿ ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಕ್ಷಣವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. (ಅರೇಬಿಕ್ ಭಾಷೆಯಿಂದ ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ)."

ಮತ್ತೊಂದು ಸೌದಿ ಸುದ್ದಿ ವಾಹಿನಿ ಅಲ್ ಅರೇಬಿಯಾ ಕೂಡ ವೀಡಿಯೋವನ್ನು (ಇಲ್ಲಿ ಆರ್ಕೈವ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ) ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ: "ಹೊಸ ತುಣುಕನ್ನು ಇಸ್ರೇಲಿ ವಿಮಾನವು ಲೆಬನಾನ್‌ನ ಘಾಜಿಹ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೇಲೆ ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಕ್ಷಣವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ."

ಪೇಜರ್ ಸ್ಫೋಟಗಳು ಸಂಭವಿಸುವ ಮೊದಲು ವೀಡಿಯೋ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿತ್ತು ಎಂದು ಇದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ಲೆಬನಾನಿನ ಟಿವಿ ಚಾನೆಲ್ ಅಲ್ ಜದೀದ್ ತನ್ನ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯, ೨೦೨೪ ರಂದು ವಿಭಿನ್ನ ಕೋನದಿಂದ ಈ ಸ್ಫೋಟದ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ: "ವೀಡಿಯೋ - ಇಸ್ರೇಲಿ ದಾಳಿಗಳು ಸಿಡೋನ್ ಹೊರವಲಯವನ್ನು ಗಾಜಿಹ್ ಕಡೆಗೆ ಗುರಿಪಡಿಸುತ್ತವೆ."

ಆರ್‌ಟಿ ಅರೇಬಿಕ್ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯, ೨೦೨೪ ರಂದು ಲೆಬನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ದಾಳಿಯ ಹೊಣೆಯನ್ನು ಇಸ್ರೇಲ್ ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇಸ್ರೇಲ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಫೋರ್ಸ್ (IDF) ಸಿಡಾನ್ ನಗರದ ಬಳಿ ಇರುವ ಎರಡು ಹೆಜ್ಬೊಲ್ಲಾ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಸಂಗ್ರಹಣಾ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಬಾಂಬ್ ಗಳನ್ನು ಬೀಳಿಸಿತು ಎಂದು ವರದಿ ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ. ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯, ೨೦೨೪ ರಂದು ಗಲಿಲೀ ಸಮುದ್ರದ ಬಳಿ ಡ್ರೋನ್ ದಾಳಿಗೆ ಪ್ರತೀಕಾರದ ದಾಳಿ ಎಂದು ಇಸ್ರೇಲ್ ಹೇಳಿತ್ತು.

ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಟಿಬೇರಿಯಾಸ್‌ನ ಗಲಿಲೀ ಸರೋವರದ ಬಳಿ ಸ್ಫೋಟಕಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಡ್ರೋನ್ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಸ್ರೇಲ್ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.

ಲೆಬನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸ್ಫೋಟಗಳು

ಮಂಗಳವಾರ, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೭ ರಂದು ಬೈರುತ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಹೆಜ್ಬೊಲ್ಲಾ ಭದ್ರಕೋಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಜ್ಬೊಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಬಳಸಿದ ಸಾವಿರಾರು ಪೇಜರ್‌ಗಳು ಸ್ಫೋಟಗೊಂಡ ನಂತರ ಇದುವರೆಗೆ ಸುಮಾರು ೧೨ ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸುಮಾರು ೩,೦೦೦ ಜನರು ಗಾಯಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಒಂದು ದಿನದ ನಂತರ, ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಹೆಲ್ಡ್ ರೇಡಿಯೋಗಳು ಅಥವಾ ವಾಕಿ-ಟಾಕಿಗಳು ಸಹ ಇದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಫೋಟಗೊಂಡವು ಮತ್ತು ಈ ಎರಡನೇ ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ೨೦ ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ೪೫೦ ಜನರು ಗಾಯಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಲೆಬನಾನಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ.

ಲೆಬನಾನ್ ಮತ್ತು ಹೆಜ್ಬೊಲ್ಲಾ, ಹಾಗೆಯೇ ಇರಾನ್, ಇಸ್ರೇಲ್ ದಾಳಿಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿದೆ, ಆದರೆ ಇಸ್ರೇಲ್ ಇದುವರೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡಿಲ್ಲ.

ತೀರ್ಪು

ಇಸ್ರೇಲ್ ಲೆಬನಾನ್ ಮೇಲೆ ಬಾಂಬ್ ದಾಳಿ ಮಾಡುವ ಏಳು ತಿಂಗಳ ಹಳೆಯ ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ಲೆಬನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಪೇಜರ್ ಮತ್ತು ವಾಕಿ-ಟಾಕಿ ಸ್ಫೋಟಗಳಿಗೆ ತಪ್ಪಾಗಿ ಲಿಂಕ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

Read this fact-check in English here