ಪೊಲೀಸರೊಂದಿಗಿನ ಘರ್ಷಣೆಯ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲದ ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ರೈತರ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗೆ ತಪ್ಪಾಗಿ ಲಿಂಕ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ

ಹೇಳಿಕೆ ಏನು?

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ರೈತರ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ನಡುವೆ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾದ ವೀಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರು ಮತ್ತು ಪೊಲೀಸರ ನಡುವಿನ ಘರ್ಷಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ಜನರ ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪನ್ನು ವೀಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು. ಕೆಲವು ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರು, ಅವರಲ್ಲಿ ಹಲವರು ಸಿಖ್ ಸಮುದಾಯದವರು, ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ಕತ್ತಿಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಕತ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ಸಹ ಕಾಣಬಹುದು (ಅವರಲ್ಲಿ ಅನೇಕರು ಸಿಖ್ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದಾರೆ). ಈ ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡ ಫೇಸ್‌ಬುಕ್‌ ಪೋಷ್ಟ್ ಒಂದರಲ್ಲಿ (ಇಲ್ಲಿ ಆರ್ಕೈವ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ) ಹೀಗೆ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ, "ಧಾರ್ಮಿಕ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಪೊಲೀಸರ ಮೇಲೆ ಕತ್ತಿಗಳಿಂದ ಹಲ್ಲೆ ಮಾಡಿದ ಸೋ ಕಾಲ್ಡ್ ರೈತ ಅವರು ರೈತರೇ ???ನೀವೇ ಕೇಳಿ?!!! #FarmerProtestin Delhi #FarmerProtest." ಇದೇ ರೀತಿಯ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಇತರ ಬಳಕೆದಾರರೂ ಸಹ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಅದರ  ಆರ್ಕೈವ್ ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡ ವೈರಲ್ ಪೋಷ್ಟ್ ಗಳು.
(ಮೂಲ: ಎಕ್ಸ್/ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ಶಾಟ್/ಲಾಜಿಕಲಿ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ಸ್‌ನಿಂದ ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ)

ಆದರೆ, ಪ್ರಸ್ತುತ ರೈತರ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗೂ ವೀಡಿಯೋಗೂ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ಇದು ಪಂಜಾಬ್‌ನ ತರ್ನ್ ತರನ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗುರುದ್ವಾರ (ಸಿಖ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ಥಳ) ಬಳಿ ನಡೆದ ಘರ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ನಾವು ಇದನ್ನು ಹೇಗೆ ಪರಿಶೀಲಿಸಿದೆವು?

ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ವೈರಲ್ ಪೋಷ್ಟ್ ನಲ್ಲಿನ ಬಹು ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳು ಕ್ಲಿಪ್ "ಹಳೆಯದು ಮತ್ತು ರೈತರ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಗಮನಸೆಳೆದಿವೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಬಳಕೆದಾರರು ಇದನ್ನು "ಪಹುವಿಂದ್ ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಪ್ರಕಾಶ್ ಪುರಬ್ ಬಾಬಾ ದೀಪ್ ಸಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಗುರುದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಜನವರಿ ೨೯ ರಂದು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಟೈಮ್ಸ್ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ "ಭಿಂದ್ರನ್‌ವಾಲೆ ಅವರ ಪೋಷ್ಟರ್ ಅನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ತರ್ನ್ ತರನ್ ಗುರುದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಘರ್ಷಣೆ" ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ವರದಿಯನ್ನು ಗೂಗಲ್ ಹುಡುಕಾಟವು ನಮಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಿತು. ಸಿಖ್ ಹುತಾತ್ಮ ಧನ್ ಧನ್ ಬಾಬಾ ದೀಪ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ಜನ್ಮಸ್ಥಳವಾದ ಪಂಜಾಬ್‌ನ ತರ್ನ್ ತರನ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪಹುವಿಂದ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿರುವ ಗುರುದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಘರ್ಷಣೆಗಳು ಸಂಭವಿಸಿವೆ ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ.

ಧನ್ ಧನ್ ಬಾಬಾ ದೀಪ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ಜನ್ಮ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ಅಂಗವಾಗಿ ಸಿಖ್ ಪುರುಷರ ಗುಂಪು ಗುರುದ್ವಾರಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ ಮತ್ತು ಭಕ್ತರು ತಮ್ಮ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಬಿಡುವ ಸ್ಥಳದ ಬಳಿ ಜರ್ನೈಲ್ ಸಿಂಗ್ ಭಿಂದ್ರನ್ ವಾಲೆ ಅವರ ಭಾವಚಿತ್ರವನ್ನು ಇರಿಸಿದಾಗ ಈ ಘಟನೆ ನಡೆದಿದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. (ಜರ್ನೈಲ್ ಸಿಂಗ್ ಭಿಂದ್ರನ್‌ವಾಲೆ ಒಬ್ಬ ಸಿಖ್ ಉಗ್ರಗಾಮಿಯಾಗಿದ್ದು, 'ಖಾಲಿಸ್ತಾನ್ ಚಳವಳಿಯ' ಭಾಗವಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸಿಖ್ ರಾಜ್ಯದ ಬೇಡಿಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕತಾವಾದಿ ಬೇಡಿಕೆಗಳಿಗೆ ಕರೆ ನೀಡಿದ್ದರು. ೧೯೮೪ ರಲ್ಲಿ ಆಪರೇಷನ್ ಬ್ಲೂಸ್ಟಾರ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಿಂದ್ರನ್‌ವಾಲೆ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟರು. ಭಿಂದ್ರನ್‌ವಾಲೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಬೆಂಬಲಿಗರನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು ಅಮೃತಸರದ ಗೋಲ್ಡನ್ ಟೆಂಪಲ್‌ನಿಂದ ಅನೇಕ ಜನರು ಅವರನ್ನು ಹುತಾತ್ಮ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ.)

ಗುರುದ್ವಾರ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಭಿಂದ್ರನ್‌ವಾಲೆ ಅವರ ಫೋಟೋವನ್ನು ಇರಿಸಿದ ನಂತರ, ಗುರುದ್ವಾರ ನಿರ್ವಹಣಾ ಸಮಿತಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕರ್ನಲ್ ಹರ್ಸಿಮ್ರಾನ್ ಸಿಂಗ್ (ನಿವೃತ್ತ) ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಆವರಣದಿಂದ ಭಾವಚಿತ್ರವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು ವಿನಂತಿಸಿದರು, ವಿಫಲವಾದ ನಂತರ ಅವರು ಅದನ್ನು ಸ್ವತಃ ಕೆಳಗೆ ಎಳೆದರು ಎಂದು ಹೆಚ್ ಟಿ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.

ಈ ಘಟನೆಯ ವೀಡಿಯೋ ವೈರಲ್ ಆಗಿದ್ದು, ಸಿಖ್ ಸಂಘಟನೆಗಳ ಮುಖಂಡರು ಗುರುದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಕೂಡಿದರು, ಸಿಖ್ ಸಮುದಾಯದ ಭಾವನೆಗಳಿಗೆ ಧಕ್ಕೆ ತಂದಿರುವ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಸಿಂಗ್ ವಿರುದ್ಧ ಪೊಲೀಸ್ ಪ್ರಕರಣ ದಾಖಲಿಸಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. ಸಿಖ್ ಸಮುದಾಯದ ಸದಸ್ಯರು ವಾಹನ ಮತ್ತು ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ ಈ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳ ನಡುವೆ ಪೊಲೀಸರು ಸಿಂಗ್ ಅವರನ್ನು ಅವರ ಕಾರಿಗೆ ಬೆಂಗಾವಲು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ದಿನಪತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ. 

ಭಿಖಿವಿಂಡ್‌ನ ಪೊಲೀಸ್ ಉಪ ಅಧೀಕ್ಷಕ ಪ್ರೀತ್ ಇಂದರ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರನ್ನು ಮಾತನಾಡಿಸಿದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪಂಜಾಬ್ ಮೂಲದ ಮಾಧ್ಯಮ ವಾಹಿನಿಯ ರೋಜಾನಾ ವಕ್ತಾರರಿಂದ ಯೂಟ್ಯೂಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಸುದ್ದಿ ವರದಿಯನ್ನು ನಾವು ಕಂಡುಕೊಂಡೆವು, ಈ ಘಟನೆಯು ಜನವರಿ ೨೮ ರಂದು ಸಂಭವಿಸಿದೆ ಎಂದು ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ತಿಳಿಸಿದರು. ವೀಡಿಯೋ ವರದಿಯು ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ. ವೈರಲ್ ಕ್ಲಿಪ್‌ನಂತೆಯೇ, ವಿಭಿನ್ನ ಕೋನದಿಂದ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾಗಿದ್ದರೂ, ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಟೈಮ್ಸ್ ಸುದ್ದಿ ವರದಿಯ ವಿವರಗಳನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಿದೆ. ಈಗ ವೈರಲ್ ಆಗಿರುವ ವೀಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಪೊಲೀಸ್ ಎಸ್‌ಎಚ್‌ಒ (ಸ್ಟೇಷನ್ ಹೌಸ್ ಆಫೀಸರ್) ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರು ಘಟನೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ಈ ಘಟನೆಯನ್ನು ನ್ಯೂಸ್ ೧೮ ಪಂಜಾಬ್ ಮತ್ತು ಪಿಟಿಸಿ ನ್ಯೂಸ್ ಸಹ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ, ಅವರು ಜನವರಿ ೨೯ ರಂದು ಯೂಟ್ಯೂಬ್‌ನಲ್ಲಿ ವೀಡಿಯೋ ವರದಿಗಳನ್ನು ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ವೀಡಿಯೋಗಳ ವಿವರಣೆಯು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಟೈಮ್ಸ್ ವರದಿ ನೀಡಿದ ವಿವರಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ. ವೈರಲ್ ಕ್ಲಿಪ್‌ನೊಂದಿಗೆ ವೀಡಿಯೋಗಳನ್ನು ಹೋಲಿಸಿದಾಗ, ನಾವು ಹಲವಾರು ಸಾಮ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಹುದು- ವಾಹನ, ಕಾರಿನ ಸುತ್ತಲಿನ ಪೊಲೀಸ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಸ್ಥಾನಗಳು ಮತ್ತು ಅದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ಪೊಲೀಸರ ಮೇಲೆ ಕತ್ತಿಯಿಂದ ದಾಳಿ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು.

ವೈರಲ್ ಕ್ಲಿಪ್ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ೧೮ ಪಂಜಾಬ್ ವರದಿಯ ನಡುವಿನ ಹೋಲಿಕೆ. (ಮೂಲ: ಎಕ್ಸ್/ಯೂಟ್ಯೂಬ್/ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ಶಾಟ್)

ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೋ ಪಂಜಾಬ್‌ನ ತರ್ನ್ ತರನ್ ಜಿಲ್ಲೆಯದ್ದು ಮತ್ತು ರೈತರ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗೆ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಮಾಧ್ಯಮ ವರದಿಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.

ಮುಂದುವರಿದ ರೈತರ ಪ್ರತಿಭಟನೆ

ಹರಿಯಾಣ ಮತ್ತು ದೆಹಲಿಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಶಂಭು ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಘರ್ಷಣೆಗಳು ವರದಿಯಾಗಿವೆ, ಅಲ್ಲಿ ರೈತರನ್ನು ತಡೆಯಲು ಹಲವಾರು ಪದರಗಳ ಬ್ಯಾರಿಕೇಡ್‌ಗಳು, ತಂತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮೊಳೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಪೊಲೀಸ್ ಮತ್ತು ಅರೆಸೈನಿಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಬ್ಯಾರಿಕೇಡ್‌ಗಳನ್ನು ಮುರಿದು ದೆಹಲಿಯತ್ತ ಸಾಗುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದ ನಂತರ ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರನ್ನು ಚದುರಿಸಲು ಹರಿಯಾಣ ಪೊಲೀಸರು ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೧ ರಂದು ಅಶ್ರುವಾಯು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಟೈಮ್ಸ್ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.

ಆದರೆ, ಪ್ರಶ್ನೆಯಲ್ಲಿರುವ ವೀಡಿಯೋ ಫೆಬ್ರವರಿ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಪ್ರಸ್ತುತ ರೈತರ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಹಿಂದಿನದ್ದು.

ತೀರ್ಪು

ಪಂಜಾಬ್‌ನ ತರ್ನ್ ತರನ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಖ್ ಸಮುದಾಯದ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ಪೊಲೀಸರ ನಡುವಿನ ಘರ್ಷಣೆಯ ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ, ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳ ನಡುವೆ ರೈತರು ಕಾನೂನು ಅನ್ನು ಮೀರಿ  ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಹಲ್ಲೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ನಾವು ಈ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ತಪ್ಪು  ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿದ್ದೇವೆ.

Read our fact-check in English here.